DÅRLEG BEREDSKAP: «I region sør-aust, der det til ei kvar tid var 6 montørar tilgjengeleg, samt overordna vakt på lokal driftssentral, er det no berre ein montør på vakt for alle tre kommunane, med ein driftssentral i Bergen», skriv Lars Enes i dette lesarinnlegget. (Arkivfoto)

Store hol i BKK sitt samfunnsoppdrag på Tysnes

Det er store hol i BKK sitt samfunnsoppdrag på Tysnes. Då BKK overtok Tysnes Kraftlag sitt nett på Tysnes på denne tida i 2018, lova dei å oppretthalde vaktordninga med to personar på vakt til ei kvar tid, og at beredskapen for større feilsituasjonar skulle vere minst like god som før. Dette var avgjerande spørsmål som var oppe på medlemsmøta i Tysnes Kraftlag, der ansvarlege personar i BKK stod fram og gav lovnader om dette. Det vart og nedfelt i avtalar. Det skulle såleis vere grunn til å stole på desse lovnadane. Kva ser me så 6 år seinare? Jau, BKK har dei siste åra vore i fullt firsprang for å gå frå tidlegare inngåtte avtalar. Ein problematiserer avtalane, vrir og vender og hevdar at dei ikkje er juridisk bindande nok? Eg vil hevda at det ikkje er avtalane som er problemet, men personane som no forvaltar avtalane i Eviny-systemet. Det er skremmande å sjå at det vert lagt ned mykje ressursar for å imøtegå spørsmål til, og krav om overhalding av inngåtte avtalar. Dette gjeld både avtalar inngått i høve tilsette i tidlegare Tysnes Kraftlag og lovnader gitt i høve beredskap og vaktordning for drift av nettet på Tysnes.

I tillegg til Tysnes gjekk og Kvinnherad og Etne inn i BKK, der lovnadane var at dei skulle bli ein av fire regionar i BKK med eit regionsenter sør-aust, i Kvinnherad, som då skulle veksa. Dette gjorde at politikarane i Kvinnherad med knappast mogeleg margin gjekk inn for å selje nettselskapet til BKK/Eviny. Ser ein resultatet no 5 år etter, ville nok ikkje det fleirtalet vore der. Med eit pennestrøk vart regionsorganiseringa ein saga blott frå 01.01.23. Dette sidan det brann på dass i Bergensområdet, slik at ein ikkje rakk å få kopla til nye straumkundar i tide. Noko som var eit ukjent problem på Tysnes og i region sør-aust, sidan everka der heile tida hadde meir eigeninitiert arbeid i nettet, enn arbeid med nye kundar. Slik kunne ein då alltid skyva og finna rom til nytilknytingar. Løysinga i staden for å setje inn nye krefter i Bergensområdet var å rista heile organisasjonen saman, slik at det vart like dårleg over heile linja. Ventetidene for nytilknyting gjekk litt ned i Bergensområdet, men samstundes mykje opp alle andre stader.

Artikkelen held fram under annonsen.

Det som likevel er mest dramatisk, og som vil råka kundane på Tysnes, er beredskapen som no berre er på nivå for ein godversdag. Dei har me mange av frå mai til september, men alle veit at det berre er eit tidsspørsmål før det kjem ein kraftig vinterstorm. Vonleg ikkje så kraftig som Nina i 2015, truleg den kraftigaste på Tysnes på over 50 år, då ville ein i tilfelle no vere heilt sjakk matt. Men at det kjem ein storm er heilt sikkert, det er berre spørsmål om tid. I ei tid der myndigheiter og politikarar oppmodar om styrka beredskap i samfunnet, med tanke både på ekstremver og nasjonal sikkerheit, er det då meir enn merkeleg at ein av dei viktigaste samfunnsaktørane vel å gå den andre vegen. I region sør-aust, der det til ei kvar tid var 6 montørar tilgjengeleg, samt overordna vakt på lokal driftssentral, er det no berre ein montør på vakt for alle tre kommunane, med ein driftssentral i Bergen. To av fem veker er det ein montør på Tysnes, to av fem ein i Kvinnherad og ein av fem, ein i Etne.

Går det ei sikring i eit kabelskap på Tysnes, kjem det gjerne ein montør frå Kvinnherad, og omvendt. Skal ein klatra i stolpe, noko som er vanleg på Tysnes, må det kallast ut ekstra montør, mellom dei som er tilgjengeleg. Den er gjerne ikkje å finna på Tysnes, men kjem frå Kvinnherad, eller på andre sida av Bjørnafjorden. Dette let seg løysa for enkeltfeil, det tek berre mykje lengre tid. Dersom ein får ein storm med feil mange stader, er situasjonen ein heilt annan, då må ein i større grad hjelpe seg sjølv. Sidan Tysnes kom inn i BKK har montørstaben på Tysnes og Hatlestrand, som er ei sone, vorte redusert til ein tredjedel. Ein har på dei 6 åra som har gått sidan Tysnes Kraftlag kom inn i BKK ikkje klart å rekruttere ein ny montør. Ein slik situasjon har ein aldri vore i dei siste 40 åra. På Tysnes var det fast minst 8 montørar pluss ein til to lærlingar. I feilsituasjonar kunne ein stilla 15 mann, montørar og administrativt tilsette, det gjorde me og under situasjonar som Nina, og andre ekstremver. Det er ein ikkje i nærleiken av å klare no.

Det vart rett nok gjort ein del investeringar frå BKK si side i fjernstyring av brytarar, for å spare mannskap i samband med omkopling ved feil. Men «navet» i dette systemet med koplingsstasjonar på Reiso og Søreide, er enno ikkje komne i drift, det meir enn 2 år etter at me i hui og hast fekk dei plassert ut i terrenget. Dei punkta er framleis heilt manuelle, og krev manuell betjening av montør. Men ordren om å betjene kjem no frå BKK sin nettsentral som har koplingsmyndigheit. Montørane må då fint vente til nettsentralen kjem med ordren. Venting vert det mykje av då operatøren etter kvart får ansvaret for heile Vestlandet, når sentralen i Førde og vert lagt ned. Alt i dag må ein leggje til ein time på alle planlagde stansar på Tysnes på grunn av venting på ordre. Det er utan feilsituasjonar i nettet. Ved feilsituasjonar som krev feilretting vert lett utetida på Tysnes dobla, frå to til fire eller kanskje seks timar, om ein er uheldig med kor vakta er. Med fjernstyring på plass vil ein kanskje raskare få kopla bort feilen og få inn att kundar som ikkje er berørte, men for dei som vert berørte av feilen vil tida auka dramatisk. Det har me allereie sett. Ingen ting av det som er nemnt over er ukjend for leiinga i BKK. Det er meldt internt fleire gonger, men det vert som å skvette vatn på gåsa, det prellar av. Eg hadde ikkje sove godt om natta om eg hadde hatt ansvaret for nettdrifta i kommunane Kvinnherad, Tysnes og Etne. Det har eg heldigvis ikkje, men eg har skaffa meg naudstraumsaggregat, sidan eg ikkje vil venta tre timar ekstra på straumen ved neste feil. Det hadde ikkje vore for mykje forlangt at BKK hadde nytta eit par øre/kWh av nettleiga som no raskt nærmar seg ei krone/kWh, til beredskap, det ville i alle fall eg som kunde sett pris på.

Lars Enes